Redakcja: Kamila Budrowska, Wiktor Gardocki, Elżbieta Jurkowska.
Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
Rok wydania: 2015.
Oprawa: twarda, liczba stron: 465.
Tom 5.
"Istnieje w naukach humanistycznych i społecznych ugruntowana tradycja namysłu nad przełomowymi datami – cezurami. Jeśli chodzi o okres powojenny, można wspomnieć: 1948, 1956, 1968, 1970, 1980–1981 czy 1989. Punkt wyjścia niniejszej książki jest jednak nieco inny – to data historycznie niewyrazista, rok, od którego nic się nie zaczyna i na którym nic nie kończy, rok, jakich wiele w historii Polski Ludowej i PRL-u – 1984.
Wybór „zwykłego” roku 1984 nie jest przypadkowy – to „rok orwellowski”, opisany w najsłynniejszej antyutopii w dziejach współczesnej literatury. Dla piszącego tekst po drugiej wojnie światowej artysty przesunięcie miejsca zdarzeń utworu o lat czterdzieści było krokiem w daleką i nieprzewidywalną przyszłość, z dzisiejszej perspektywy to już daleka przeszłość, schyłkowy okres trwania upadającej formacji. Te dwie rzeczywistości: artystyczną wizję i jej realny odpowiednik na pewno można zderzyć i zobaczyć, co z takiego zestawienia wynika. Warto też przypomnieć, że Rok 1984 miał w Polsce bardzo żywy – aczkolwiek nieoficjalny – odbiór: dwukrotnie tłumaczony, kilkakrotnie wydawany na emigracji i w drugim obiegu, premierę pierwszoobiegową miał dopiero u schyłku epoki, w 1988 roku. (...)
Książka jest pokłosiem konferencji „1984. Literatura i kultura schyłkowego PRL-u” zorganizowanej przez Ośrodek Badań Filologicznych nad Cenzurą PRL afiliowany przy Uniwersytecie w Białymstoku przy współpracy z Zakładem Historii Społecznej XX Wieku i Zakładem Literatury Współczesnej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W założeniu jest nie tylko swoistą kroniką późnych lat 80., ale i przekrojem, którego kształt zależy w pełni od wybranych przez Autorów tematów. (...)"
[ze Słowa wstępnego]